Độ sụt bê tông là gì, là thuật ngữ mang tính “chuyên ngành” xây dựng nhưng rất cần thiết không chỉ với những người thợ xây, các nhà thầu mà cả chủ nhà, nhà đầu tư công trình cũng cần hiểu rõ phạm trù này để chủ động trong thi công, kiểm soát chất lượng công trình và bài toán “lãi, lỗ”. Đến ngay với giải đáp đầy đủ nhất của Golden Land dành cho bạn về khái niệm, cách tính khối lượng bê tông, cách kiểm tra cũng như độ sụt hợp lý của từng loại bê tông khi thi công nhé.
Độ sụt bê tông là gì
Độ sụt bê tông hay độ lưu động của vữa bê tông, là chỉ số đo độ nhão (khả năng dễ chảy) của hỗn hợp bê tông dưới tác động của trọng lượng tự thân, độ rung động và khả năng chảy.
Độ sụt bê tông là gì, hay độ lưu động của vữa bê tông, là chỉ số đo độ nhão (khả năng dễ chảy) của hỗn hợp bê tông dưới tác động của trọng lượng, độ rung động.
Độ sụt bê tông là gì, là chỉ số đo độ nhão (khả năng dễ chảy) của hỗn hợp bê tông
Chỉ số này đo chiều cao của bê tông tươi sau khi được đổ vào dụng cụ đo hình nón cụt chuyên dụng, (tên là côn Abram) và được thả tự do. Bê tông tươi khi đó sẽ tự chảy và nén lại trong hình nón. Sự chênh lệch giữa chiều cao ban đầu của hỗn hợp bê tông tươi và chiều cao sau khi đã tự nén lại cho ta chỉ số về Độ sụt bê tông.
Dụng cụ đo có tên Abrams có kích thước 203x102x305 mm, có đáy và miệng hở, hình nón. Que đầm hình tròn chuyên dụng có kích thước dài 60cm, đường kính 1,6cm. Độ sụt được tính bằng cách lấy 305 trừ (-) chiều cao bê tông sau khi đã nén lại.
Mỗi loại bê tông sau khi đổ vào nón cụt có độ sụt khác nhau. Căn cứ vào độ sụt mà mỗi loại bê tông sẽ có ứng dụng khác nhau. bê tông có độ sụt lớn thường được dùng để thi công làm đường, cầu cống, vỉa hè. bê tông có độ sụt nhỏ thường được dùng để thi công công trình nhà ở.
Độ sụt bê tông được xác định căn cứ trên tiêu chuẩn TCVN 3105-93 hoặc ASTM C143-90A. Lấy đơn vị đo là SN (cm).
Xác định độ sụt bê tông giúp kiểm soát chất lượng bê tông và tính ổn định của vật liệu
Ý nghĩa
Độ sụt của bê tông có ý nghĩa quan trọng trong thi công bởi đặc tính linh động, dễ chảy (dựa trên trọng lượng tự thân và độ rung động) của hỗn hợp vữa sẽ giúp định hình, tạo hình khối vật liệu bê tông theo đúng vật liệu chứa đựng.
Độ sụt bê tông đảm bảo cho hỗn hợp vữa có thể chảy đến mọi vị trí trong khuôn đúc bê tông mong muốn của bạn trên nguyên tắc bình thông nhau.
Đồng thời xác định độ sụt giúp kiểm soát chất lượng bê tông và tính ổn định của các khối trụ, cột bê tông của công trình xây dựng. Từ đây giúp bạn đánh giá và chọn lựa được loại bê tông phù hợp với yêu cầu chất lượng và an toàn công trình.
Phân loại
Căn cứ trên từng loại bê tông được sử dụng mà Độ sụt bê tông thường cho ra các kết quả khác nhau. Vậy độ sụt bê tông bằng bao nhiêu được cho là hợp lý?! Theo cách đo độ sụt, người ta chia bê tông làm 3 loại:
Bê tông cứng: có độ sụt SN < 1,3cm
Bê tông dẻo: có độ sụt DN < 8cm
Bê tông siêu dẻo: có độ sụt SN nằm trong khoảng 10 – 22cm
Cách tính độ sụt bê tông
Độ sụt bê tông được xác định căn cứ trên tiêu chuẩn TCVN 3105-93 hoặc ASTM C143-90A. Lấy đơn vị đo là SN (cm).
Dùng dụng cụ đo độ sụt bê tông là:
Một là: Nón cụt chuyên dụng – tên là côn Abrams. Kích thước 203x102x305 mm, có đáy và miệng hở.
Hai là: Que đầm dùng để đo, có hình tròn chuyên dụng có kích thước dài 60cm, đường kính 1,6cm
Cách tính:
Độ sụt bê tông = 305 – (Chiều cao của bê tông tươi)
Căn cứ vào kết quả thu được, người ta có thể chia bê tông làm 3 loại như kể trên: Loại cứng, Loại dẻo và Loại siêu dẻo.
Côn đo độ sụt bê tông tiêu chuẩn
Kiểm tra độ sụt bê tông
Thiết bị kiểm tra độ sụt bê tông chính xác
Chóp hình nón cụt, tên là côn Abrams. Kích thước tiêu chuẩn: chiều cao: 300mm; đường kính đáy trên: 100mm; đường kính đáy dưới: 200mm
Phễu chuyên dụng: để đổ hỗn hợp vữa bê tông vào côn thử được dễ dàng.
Que đầm bằng sắt hình tròn trơn: chiều dài: 600cm, đường kính 1,6cm, được bo tròn 1 đầu.
Bay trộn vữa bê tông: dụng cụ giúp trộn đều hỗn hợp vữa bê tông được đồng nhất, không bị vón cục.
Thước đo độ chuyên dụng chính xác lên đến 1mm: thước được làm bằng kim loại, đo kích thước và độ chảy bê tông .
Bàn côn đo độ sụt bê tông: thiết bị có bề mặt phẳng, làm từ thép, kích thước 40 x 40cm. Đặt côn thử lên bàn côn phục vụ cho quá trình đo được chuẩn xác.
Chuẩn bị các thiết bị kiểm tra độ sụt bê tông đầy đủ và trạng thái hoạt động tốt nhất
Quy trình các bước kiểm tra độ sụt bê tông tiêu chuẩn
Bước 1: Chuẩn bị các thiết bị kiểm tra độ sụt bê tông được đầy đủ và ở trạng thái hoạt động tốt nhất.
Bạn tiến hành cố định nón cụt chuyên dụng trên bàn côn giữ chắc nón sụt bằng 2 chân. Tiếp theo bạn trộn đều vừa bê tông bằng bay và dùng dụng cụ xúc và đổ phần hỗn hợp vữa cần thiết vào côn thử. Sao cho lấp đầy 1/3 côn Abrams.
Bạn dùng que đầm sắt đã chuẩn bị, làm thao tác đầm chặt vữa bê tông sao cho đều tay và đảm bảo đầm 25 lần theo chuyển động hình tròn (không khuấy) của côn.
Quá trình nén bê tông bằng que đầm rất quan trọng nhằm loại bỏ phần rỗng của không khí lọt vào trong hỗn hợp, và giúp việc đo đạc được chuẩn xác.
Bước 2: Đổ bê tông vào nón thử và thao tác rút côn
Lần lượt đổ bê tông và nón thử. Tiến hành làm 3 lần với mỗi lần đầm 25 cái để đảm bảo bê tông được nén phù hợp, chèn đầm chặt trong nón.
Không được để thiếu bê tông trong nón thử, bạn cần đủ lượng vữa bê tông để đầm nén và đầm chặt. Cũng không được để thừa bê tông, nếu thừa lượng bê tông trong nón thì bạn gạt bỏ để đảm bảo bề mặt bê tông được bằng phẳng trong nón cụt.
Sau khi hoàn thành đổ bê tông, bạn nhanh chóng rút côn theo phương thẳng đứng trong thời gian không quá 10 giây (+/- 2 giây). Thao tác rút côn nhanh nhằm đảm bảo khối bê tông vừa nén không bị tác động hay di chuyển.
Bước 3: Đo độ sụt bê tông
Sau khi rút côn, bạn chờ hợp bê tông sụt sau khoảng 5 giây, sau đó bạn thao tác úp ngược lại hình nón để khối bê tông sụt xuống. Để so sánh, bạn để các mẫu bê tông cạnh nhau.
Đặt que thép nén phía trên sau đó bạn sử dụng thước chuyên dụng để đo độ sụt bê tông.
Kết quả trả về sẽ giúp bạn đánh giá và so sánh được độ sụt bê tông của các hỗn hợp bê tông ban đầu.
Thực hiện đúng quy trình về việc chuẩn bị và thao tác đo độ sụt bê tông sẽ giúp bạn có kết quả đo chính xác với thời gian tiêu chuẩn.
Độ sụt bê tông phản ánh tính hiệu quả của hỗn hợp bê tông được đưa vào sử dụng
Top giải đáp quan trọng về độ sụt bê tông là gì
Câu hỏi 1: Độ sụt bê tông bao nhiêu là hợp lý
Mỗi loại bê tông có độ sụt khác nhau và mỗi công trình đòi hỏi yêu cầu kỹ thuật khác nhau. Ví như thi công vỉa hè, lòng lề đường, đường giao thông cần bê tông có độ sụt lớn hơn. Còn thi công nhà ở cần loại bê tông có độ sụt nhỏ hơn.
Tuy nhiên yếu tố chung nhất là mỗi loại bê tông cần đảm bảo tính thống nhất sử dụng trong 1 công trình. Tùy theo thiết kế, còn không thì sự thay đổi loại bê tông cho các vị trí khác nhau sẽ mang lại những kết quả và tính bền vững khác nhau của từng công trình.
Không chỉ là bài toán “lãi – lỗ” mà các yếu tố khác như mỹ quan, sự bảo hành công trình, tính thẩm mỹ,.. sẽ là sự thể hiện chữ “tín” giữa nhà cung cấp nguyên vật liệu với nhà thầu và chủ đầu tư.
Độ sụt bê tông cần phù hợp với mục đích sử dụng và yêu cầu đề ra của mỗi công trình:
Đối với công trình nhà dân: độ sụt bê tông tiêu chuẩn thường bằng 10 (cộng/trừ 2), Tối đa cho phép bằng 12 (cộng/trừ 2) với các vị trí tầng cao với việc sử dụng bơm đổ bê tông.
Đối với công trình làm vỉa hè, lề đường, hay những công trình thực hiện đổ bê tông trực tiếp theo mẻ, đổ khuôn mà không sử dụng bơ thì độ sụt hợp lý thường bằng 6 (cộng/trừ 2).
Câu hỏi 2: Mục đích của việc kiểm tra độ sụt bê tông là gì
Trả lời: Kiểm tra độ sụt bê tông giúp đánh giá, đo lường chất lượng, tính nhất quán của hỗn hợp vữa bê tông. Từ đây xác định được 2 yếu tố quan trọng:
Yếu tố kỹ thuật: độ sụt bê tông phản ánh tính chính xác hiệu quả, hiệu năng sử dụng của hỗn hợp vữa có là tỷ lệ hài hòa nhất chưa, có cần điều chỉnh không, có đáp ứng tiêu chuẩn công trình đề ra hay không.
Yếu tố thi công: độ sụt cho ta câu trả lời chính xác về sự cam kết bê tông đạt yêu cầu, thi công dễ dàng và có thể sử dụng. Sự khẳng định theo thời gian mà chất lượng công trình vẫn được đảm bảo.
Câu hỏi 3: Vì sao phải kiểm tra độ sụt bê tông
Trả lời: Khi kiểm tra độ sụt bê tông, bạn có câu trả lời chắc chắn về sự đồng nhất, nhất quán của hỗn hợp bê tông sau mỗi phần pha trộn, sau mỗi mẻ bê tông. Hay sự nhất quán của những mẫu bê tông trong cùng 1 mẻ đều có sự tương đồng, đảm bảo thi công hiệu quả.
Độ sụt bê tông phản ánh chất lượng của hỗn hợp bê tông được đưa vào sử dụng. Giúp loại bỏ các mẫu có độ sụt không đạt yêu cầu và có sự thay thế, điều chỉnh cần thiết.
Độ sụt bê tông là gì, chỉ số quan trọng đo độ nhão của hỗn hợp vữa bê tông, nhằm kiểm tra chất lượng đồng nhất của các mẻ bê tông khi thi công. Đây cũng là căn cứ thể hiện sự cam kết của nhà thầu về đảm bảo chất lượng công trình qua thời gian. Hy vọng bài viết của Golden Land đã chia sẻ đồng hành cùng các nhà thầu và các nhà đầu tư về 1 khái niệm quan trọng trong xây dựng. Chúc bạn nhiều thành công trong cuộc sống.
